Matura, rregullat e reja zyrtare

Si do të bëhet vlerësimi i gjimnazistëve për provimet e detyruara dhe ato me zgjedhje
Matura, rregullat e reja zyrtare
Blerina KACA
Struktura e Maturës Shtetërore, e cila përfshin llogaritjen e pikëve të provimeve të detyruara dhe atyre me zgjedhje, tanimë është një variant zyrtar, i cili ka marrë edhe miratimin e qeverisë. Gazeta “Tirana Observer” boton variantin zyrtar të maturës, e cila përfshin në strukturë çdo element dhe detaj përsa iu përket lëndëve me zgjedhje, llogaritjes së pikëve për bazën mesatare dhe atë të provimeve përfundimtare, detyrat e universiteteve, dhe çka është më e rëndësishme, detyrat e Komisionit të Maturës Shtetërore, i cili ka edhe peshën më madhe, pasi i duhet të merret me korrigjimin e provimeve, llogaritjen e pikëve, shqyrtimin e ankimimeve dhe zyrtarizimin e fituesve. Gjithashtu në vendimin zyrtar është përcaktuar edhe mënyra se si do të veprohet me nxënësit që kanë kryer shkollat e mesme jashtë shtetit. Është vendosur që për të gjithë ata që kanë kryer studimet me sistemin 3 vjeçar (6+3+3) nota mesatare të llogaritet mbi bazën e tre viteve të fundit (10-12) në masën 50 për qind të pikëve dhe 50 për qind të pikëve për provimet e pjekurisë (në varësi të emërtimeve të ndryshme që kanë). Në ato raste kur jepet nota mesatare e përgjithshme (p.sh Greqia) kësaj note i jepen 100 për qind e pikëve, rastet e veçanta trajtohen nga një komision i ngritur nga shkollat e larta.
Si do të bëhet vlerësimi
Niveli i përvetësimit të programit të shkollës së mesme për nxënësit që aspirojnë të vazhdojnë studimet në shkollat e larta përcaktohet duke marrë parasysh notën mesatare të katër viteve të shkollimit dhe notën mesatare të maturës shtetërore sipas skemës së mëposhtme:
¨ 20 për qind e pikëve të jepen mbi bazën e mesatares së katër viteve
¨ 80 për qind e pikëve të jepen mbi bazën e mesatares së provimeve të maturës
Ky përshkallëzim i pikëve bazohet në faktin që nxënësit nuk janë lajmëruar për këtë ndryshim të kritereve të pranimit në shkollat e larta në kohën e duhur.
Provimet e Maturës
Provimet e Maturës Shtetërore do të zhvillohen vetëm me shkrim. Ato do të drejtohen, organizohen dhe realizohen nga Komiteti i Maturës Shtetërore në mënyrë të centralizuar (vlerësim i jashtëm), duke eliminuar në këtë mënyrë diferencat e vlerësimeve që burojnë nga vlerësimi i brendshëm (në bazë shkolle). Hartimi i tezave të provimeve dhe vlerësimi do të bëhet në nivel qendror nga qendra e specializuar QKAVP, duke u bazuar në urdhrat, udhëzimet dhe rregulloret përkatëse të MASH nën drejtimin dhe administrimin e drejtpërdrejtë të Komitetit të Maturës Shtetërore. Provimet e Maturës Shtetërore për vitin shkollor 2006-2007 (qershor 2007) për pranimet në shkollat e larta në vitin akademik 2007-2008 të bëhen sipas skemës më poshtë:
Provimet e Maturës Shtetërore do të zhvillohen si:
a)• Provime mature të detyruara 2/3, të cilat sigurojnë përfundimin e shkollës së mesme
b)• Provime mature me zgjedhje nga të cilat dy të detyruara për ata që do të vazhdojnë shkollat e larta
Sipas tipave të shkollave të mesme, këto provime kanë strukturën e mëposhtme:
1. Për shkollat e mesme të përgjithshme (2+2)
i) Të detyruar - 2 provime 1. Letërsi 2. Matematikë
ii) Me zgjedhje – 8 provime, nga të cilat dy të detyruar për t’u zgjedhur
1. Gjuhë e Huaj
2. Histori
3. Gjeografi
4. Njohuri për Shoqërinë
5. Njohuri për ekonominë + Filozofi
6. Fizikë
7. Kimi
8. Biologji
2. Për shkollat e mesme tekniko-profesionale 5-vjeçare dhe 3+2- vjeçare
i) Të detyruar -3 provime: 1. Matematikë 2. Teori Profesionale 3. Praktikë profesionale (nuk merret parasysh për pranimet në shkollat e larta)
ii) Me zgjedhje -9 provime nga të cilat 2 të detyruara për t’u zgjedhur
1. Gjuhë e Huaj
2. Histori
3. Gjeografi
4. Njohuri për Shoqërinë
5. Njohuri për ekonominë + Filozofi
6. Fizikë
7. Kimi
8. Biologji
9. Letërsi
3. Për shkollat social-kulturore 4 dhe 5 vjeçare (3+2)
i) Të detyruar - 3 provime: 1. Letërsi 2. Teori Profesionale/ Gjuhë e Huaj për shkollat e gjuhëve të huaja 3. Praktikë profesionale (nuk merret parasysh për pranimet në shkollat e larta)
ii) Me zgjedhje – 8 provime, nga të cilat dy të detyruar për t’u zgjedhur
1. Gjuhë e Huaj
2. Histori- Gjeografi
3. Njohuri për Shoqërinë
4. Njohuri për ekonominë + Filozofi
5. Fizikë
6. Kimi
7. Biologji
8. Matematikë
Ata që kanë studiuar jashtë
Për nxënësit që kanë kryer shkollat e mesme jashtë shtetit me sistemin 3-vjeçar (6+3+3) nota mesatare të llogaritet mbi bazën e tre viteve të fundit (10-12) në masën 50 për qind të pikëve dhe 50 për qind të pikëve për provimet e pjekurisë (në varësi të emërtimeve të ndryshme që kanë). Në ato raste kur jepet nota mesatare e përgjithshme (psh Greqia) kësaj note i jepen 100 për qind të pikëve, rastet e veçanta trajtohen nga një komision i ngritur nga shkollat e larta.
Detyrat e universiteteve
Shkollat e larta të bëjnë konvertimin e notave nga sisteme të ndryshme në atë shqiptar sipas tabelës së dërguar nga MASH.
Me përfundimin e provimeve të pjekurisë, Komiteti i Maturës Shtetërore i jep çdo kandidati një certifikatë me pikët e fituara në 4 provimet e dhëna, si dhe ekuivalentimin të shprehur në notë. Rezultatet e provimeve të dhëna sipas certifikatës së lëshuar nga Komiteti i Maturës Shtetërore pasqyrohen në diplomën e pjekurisë lëshuar nga Drejtoria e Shkollës. Gjithashtu në këtë diplomë pasqyrohet edhe nota mesatare e të gjitha viteve të shkollimit në arsimin e mesëm, te rubrika shënime për nxënësin.
Vlerësimi i nxënësve për regjistrimin në universitet është kompetencë e universiteteve të cilat përcaktojnë elementët e vlerësimit duke respektuar lirinë akademike të tyre.
Theksohet se përdorimi i notës mesatare për pranimet në universitete për vitin akademik 2007-2008 e në vazhdim ka si moment kyç administrimin rigoroz të zhvillimit të provimeve të maturës shtetërore, për të siguruar njëvlershmërinë e notës